Op 26 augustus 2024 heeft Australië een nieuwe wet ingevoerd die het recht erkent om te stoppen met werken. Deze regel bepaalt dat werknemers niet langer beschikbaar hoeven te zijn buiten de normale werkuren, waardoor ze de mogelijkheid hebben om communicatie zoals e-mails of berichten van de baas te negeren zonder bang te hoeven zijn voor gevolgen voor hun loopbaan.
In dit artikel zullen we onderzoeken wat de nieuwe Australische wet inhoudt, in welk stadium de regelgeving zich in Europa bevindt en wat de huidige situatie in Italië
is.
Wat is het recht om de verbinding te verbreken
Het recht om de verbinding te verbreken is het recht voor werknemers om buiten de werkuren niet beschikbaar te zijn, zonder dat dit ten koste gaat van hun arbeidspositie. Dit recht is cruciaal geworden door de verspreiding van slim werken en digitale technologieën, waardoor de grens tussen werk en privéleven is vervaagd.
Door de verbinding te verbreken, kunnen werknemers tijdens rustperioden niet reageren op communicatie op het werk, wat een beter evenwicht tussen werk en privéleven bevordert
.
In veel landen, waaronder Italië, wordt dit recht niet erkend op regelgevingsniveau, maar het is geïntegreerd in sommige collectieve arbeidsovereenkomsten, vooral met betrekking tot slim werken. Australië is het eerste land dat dit recht expliciet via een wet erkent
.
De wet inzake het recht om de verbinding te verbreken in Australië
De nieuwe Australische wet bepaalt dat werknemers in bedrijven met 15 of meer werknemers het recht hebben om te weigeren te reageren op werkcommunicatie buiten hun werkuren. Dit omvat contacten van de werkgever of derden. De wet belet werkgevers niet om contact op te nemen met werknemers, maar zorgt er wel voor dat werknemers dergelijke communicatie kunnen negeren zonder gevolgen te ondervinden
.
De weigering om te reageren moet redelijk zijn en verschillende factoren kunnen van invloed zijn op deze beoordeling, zoals de reden voor het contact, de aard van de rol van de werknemer en de mate van verantwoordelijkheid.
Sancties voor werkgevers die zich niet aan de wet houden, kunnen voor een rechtspersoon oplopen tot 93.900 Australische dollar
.
Voor kleine bedrijven wordt het recht om de verbinding te verbreken van kracht vanaf 26 augustus 2025.
Het recht om de verbinding te verbreken in Europa
In Europa wordt het recht om de verbinding te verbreken niet geregeld door een specifieke wet op communautair niveau, maar is het onderwerp van discussie geweest in verschillende landen.
Frankrijk heeft dit recht als eerste ingevoerd in de ‘Loi Travail’ van 2016, waarvoor collectieve onderhandelingen nodig zijn om de uitvoeringsmethoden te bepalen. In Italië voorziet de wet op slim werken in de mogelijkheid om de verbinding te verbreken, maar zonder dit als een echt autonoom recht te erkennen
.
De grootste uitdaging in Europa is ervoor te zorgen dat dit recht effectief wordt toegepast. Bestaande regelgeving is vaak te algemeen of niet bindend, waardoor werkgevers voldoende ruimte hebben voor interpretatie, vaak ten koste van het welzijn van de werknemers
.
Recht om de verbinding te verbreken in Italië
In Italië spelen collectieve onderhandelingen een cruciale rol bij het bevorderen van het recht om de verbinding te verbreken. Sommige bedrijven hebben al overeenkomsten gesloten waarin de principes van de verbinding niet expliciet worden genoemd, maar waarin de principes ervan zijn opgenomen. Enkele van de belangrijkste voorbeelden:
- Barilla (2015): het bedrijf heeft bepaald dat werknemers alleen tijdens werkuren beschikbaar moeten zijn.
- Vodafone (2016): beperkte de vereiste dat werknemers beschikbaar moeten zijn tijdens de contracturen.
Deze voorbeelden laten zien hoe collectieve onderhandelingen een effectief instrument kunnen zijn om de eerbiediging van het recht om de verbinding te verbreken te waarborgen, in afwachting van duidelijkere en meer bindende nationale of communautaire wetgeving.
Het recht om de verbinding te verbreken wordt steeds belangrijker, vooral in het tijdperk van werken op afstand. De Australische ervaring zou ook als model kunnen dienen voor Europa, waar het recht om de verbinding te verbreken nog steeds gefragmenteerd is
en slecht wordt toegepast.